blaðið - Ættleiðingarþunglyndi er vel þekkt
Foreldrar sem hafa ættleidd börn geta fundið fyrir þunglyndi rétt eins ogforeldrar nýfæddra barna.
Margir foreldrar sem ættleiða börn eru frá sér numin af gleði þegar barnið kemur heim. Hjá sumum er þessi gleði skammvinn og hún leysist upp í ættleiðingarþunglyndi. Ættleiðingarþunglyndi getur verið allt frá dapurleika í einhvern tíma yfir í raunverulega örvæntingu í lengri tíma. Flestir þjást þó í hljóði þar sem þeir finna fyrir skömm og sekt yfir að vera ekki fullkomlega hamingjusamir með eitthvað sem þeir kusu sjálfir og unnu lengi að.
Ættleiðingarþunglyndi er vel þekkt á meðal starfsfólks innan ættleiðingarkerfisins en það hafa engar rannsóknir farið fram á sjúkdómnum. Ingibjörg Birgisdóttir, fræðslufulltrúi Islenskrar ættleiðingar, segir að rétt eins og fæðingarþunglyndi sé ættleiðingarþunglyndi viðkvæmt mál. „Foreldrar eru búnir að leggja mikla vinnu í ættleiðingarferlið og hafa jafnvel beðið eftir barni í lengri tíma. Síðan fá foreldrarnir barnið í hendurnar og lífið er einhvern veginn allt öðruvísi en þau ímynduðu sér. Það er mjög erfitt að tjá sig um þetta og viðurkenna að lífið er ekki eins yndislegt og það átti að vera. Þetta er vitanlega sprottið upp úr því að fólk er með miklar væntingar enda er barn loksins í sjónmáli og lífið á að vera fullkomið."
Ekki ást við fyrstu sýn
Það getur því verið erfitt fyrir foreldra að viðurkenna ættleiðingarþunglyndi, fyrir sjálfum sér, vinum og fjölskyldu. Þrátt fyrir að móðir sem ættleiðir barn geti ekki skýrt þunglyndið með hormónum eins og konur sem berjast við fæðingarþunglyndi er það samt sem áður raunverulegt. Enda er álagið mikið við að verða foreldri, skortur á svefni, síþreyta og annað sem foreldrar finna fyrir. Sumir foreldrar sem ættleiða geta fundið fyrir dapurleika finni þau ekki fyrir ást við fyrstu sýn þegar þau sjá barnið eða ef þau tengjast barninu ekki samstundis. Samkvæmt Ingibjörgu eru foreldrar ekki alltaf viðbúnir því sem koma skal. „Börnin hafa i flestum
tilfellum verið í einhvern tíma á stofnun og það er skelfilegt að þurfa að byrja lífið þannig. Barnið þekkir þig vitanlega ekki og hleypur ekki til þín fagnandi þegar það sér þig, það öskrar kannski vikum saman. Fólk talar líka um að barnið gerir engan greinarmun á foreldrum sínum og öðrum, það brosir framan í alla og er alveg sama hver heldur á því. Þegar þessi tenging verður ekki finna foreldrarnir fyrir örvæntingu og veröld þeirra hrynur."
Uppeldið er verkefni
Ingibjörg segir Islenska ættleiðingu standa fyrir undirbúningsnámskeiði fyrir foreldra sem eru að fara að ættleiða og þar er fjallað um ættleiðingarþunglyndi „Við reynum að fjalla um þá staðreynd að barnið þekkir foreldrið ekki neitt og því er uppeldið hreinlega verkefni sem þarf að vinna. Áður en fólk tekur ákvörðun um að ættleiða þurfa þau að vita hvað getur mögulega gerst. Kannanir á Norðurlöndunum og í Bandaríkjunum sýna að 8o% barna gengur vel eftir eðlilegan aðlögunartíma með nýju fjölskyldunni, 15-18%
eiga í einhverjum vanda sem tekur mislangan tima að vinna úr og 2% ættleiddra barna hafa beðið það mikið tjón á sálinni við aðskilnað frá líffræðilegum foreldrum að þau læra ekki að treysta og geta ekki tengst fólki."
svanhvit@bladid. net