Fréttatíminn - Duttu tvisvar í lukkupottinn
21.08 2014
Stefanía Carol var tekin af blóðmóður sinni í Kólumbíu vegna lélegs aðbúnaðar og Arnar Ze var sex mánaða gamall skilinn eftir fyrir utan spítala í Kína. Bæði búa þau nú í Garðabænum með foreldrum sínum, þeim Aðalheiði Jónsdóttur og Guðfinni Kristmannssyni. Tvö ár eru síðan þau ættleiddu Stefaníu Carol og þó aðeins sé mánuður síðan Arnar Ze kom til Íslands kann hann þegar að vel að meta slátur.
Arnar Ze er að taka hádegislúrinn þegar ég kem að heimili Aðalheiðar Jónsdóttur og Guðfinns Kristmannssonar í Garðabænum. Það er því heldur rólegt á þessu tveggja barna heimili því Stefanía Carol er á leikskólanum. Hún er fimm ára gömul, fædd í Kólumbíu og myndir af henni prýða stofuveggina. Varla hefur enn gefist tími til að koma myndum af Arnari Ze upp á vegg enda aðeins um mánuður síðan fjölskyldan sótti hann til Kína. „Dagsdaglega hugsum við ekkert um þau sem ættleidd börn frá sitt hvoru landinu. Þau eru bara börnin okkar,“ segir Aðalheiður. Ég kemst að þeirri niðurstöðu að heimilislegast sé að ég tylli mér í þriggja sæta sófa í stofunni og þau hjónin setjast síðan hvort í sinn hægindastólinn til hliðar við mig. Þau hafa á orði að þetta sé heldur óhefðbundin uppstilling. „Við sitjum núna þar sem félagsráðgjafarnir setjast þegar þeir eru að taka okkur út en þú situr þar sem við sitjum venjulega.“ Þau gera þó engar athugasemdir við þessa sætaröðun og við förum í huganum í nokkur ár aftur í tímann.
Aðalheiður og Guðfinnur sóttu upphaflega um að ættleiða barn frá Kólumbíu árið 2007. „Vegna ófrjósemi reyndum við nokkrar smásjárfrjóvganir en gáfumst heldur fljótt upp á því og ákváðum að reyna að ættleiða. Það var engin sérstök ástæða fyrir því að Kólumbía varð fyrir valinu,“ segir hún. Biðtíminn eftir barni frá Kólumbíu var um 18 mánuðir en það breyttist sannarlega og alls þurftu þau að bíða í fimm ár eftir að fá barn. Mikið hægðist á ferlinu skömmu eftir að þau sóttu um en þegar þau voru úti að sækja Stefaníu Carol hittu þau önnur hjón sem fóru þangað til að ættleiða tvær stúlkur en í stað þess að vera í um sex vikur, eins og upphaflega stóð til, þurftu þau hjón að vera úti í rúmt ár. Fjallað var um mál þeirra í íslenskum fjölmiðlum en dómari bannaði þeim að fara með stúlkurnar úr landi. „Það mál var í gangi þegar við fórum út og mamma í raun kvaddi mig eins og ég væri ekkert á leiðinni heim aftur á næstunni,“ segir Aðalheiður en þau lentu ekki í neinum vandræðum.
Mögnuð lífsreynsla
Stefanía Carol var þriggja ára þegar þau sóttu hana. „Hún hafði verið tekin af blóðmóður sinni vegna lélegs aðbúnaðar. Það var dómsmál í Kólumbíu og eftir það fór hún í fóstur.“ Þau voru skiljanlega viðbúin öllu þó þau reyndu að vona það besta. Stóra stundin rann upp þann 14. ágúst 2012 þegar þau mættu á ættleiðingarskrifstofuna, ásamt fjölda annarra verðandi foreldra. Þau fylgdust með börnum hitta nýja foreldra í fyrsta sinn og loks var nafnið þeirra kallað upp. „Það er mögnuð lífsreynsla að fara og sækja barn, sækja barnið sitt. Það var ógleymanlegt að fá hana í hendurnar og þessi fyrstu dagar voru ótrúlegir. Við vorum áður búin að horfa á myndbönd af fólki sem er að hitta ættleiddu börnin sín í fyrsta sinn en í öllum stressinu gleymdum við að taka myndir,“ segir Aðalheiður. Hún lítur á Guðfinn, þau brosa hvort til annars og hann bætir við: „Þetta var hálf óraunverulegt en samt vorum við svo glöð og ánægð,“ segir hann.
Stefanía var nefnd eftir ömmu Aðalheiðar. „Okkur fannst nafnið Stefanía passa vel við Carol sem er kólumbíska nafnið hennar. Skömmu eftir að hún kom sneri hún upp á sig ef við kölluðum hana Stefaníu og hún sagðist heita Carol. Ég held að það sé mikilvægt að halda nöfnum barna sem eru orðin svona stálpuð,“ segir Aðalheiður. Þau æfðu helstu orð í spænsku áður en þau þurftu samt að fletta upp í orðabók þegar hún bað stöðugt um „huevo“ og þau komust loks að því að það þýðir egg, sem henni þykja mikið lostæti. „Hún er núna orðin rúmlega fimm ára. Hún aðlagaðist okkur vel strax. Í grunninn er hún mjög hjartahlý, góð og algjör kelirófa.“
Fljótlega eftir að þau komu heim með Stefaníu Carol ákváðu þau að skila aftur inn umsókn um ættleiðingu til Íslenskrar ættleiðingar og í ársbyrjun 2013 sóttu þau um að ættleiða barn frá Kína. „Þetta gekk í raun ótrúlega hratt fyrir sig í seinna skiptið. Við völdum að fá barn af lista yfir börn með „skilgreindar þarfir“ eins og það kallast. Á þessum lista eru þúsundir kínverskra barna sem eru allt frá því að vera mjög fötluð yfir í að mjög lítið ami að þeim. Þetta geta verið hjartagallar, skert sjón eða stórir fæðingablettir. Við fengum svo aðstoð frá lækni við að meta hvers konar sérþarfir við treystum okkur til að uppfylla. Það er sjö ára biðlisti eftir að ættleiða alheilbrigð börn frá Kína en hinn biðlistinn er mun styttri.“ Gestur Pálsson barnalæknir hefur verið félaginu Íslenskri ættleiðingu innan handar frá upphafi og segja Aðalheiður og Guðfinnur aðstoð hans ómetanlega.
Þurftu að hafna tveimur börnum
Eftir að þau höfðu ákveðið sín viðmið fór Íslensk ættleiðing að skima eftir barni. Kyn skipti þau ekki máli, helst vildu þau barn undir tveggja ára aldri en þau treystu sér ekki til að taka við mjög fötluðu barni. „Nú í janúar fengum við upplýsingar um 2ja ára stelpu sem var með skarð í vör og klofinn góm. Allir hennar pappírar litu afskaplega vel út, við samþykktum að taka hana og biðjum um viðbótarupplýsingar. Þær berast mánuði síðar en þá kemur í ljós að hún er alvarleg hreyfihömluð og líklega einhverf. Staðan var því heldur breytt og læknar ráðlögðu okkur að bakka út. Það reyndi gríðarlega á okkur að gera það en fólk á auðvitað ekki að taka að sér börn sem það treystir sér ekki til að sjá um. Við hugsuðum um að við værum ekki bara að binda okkur til að sjá um hana það sem eftir væri heldur myndi það binda Stefaníu Carol líka,“ segir Aðalheiður og þau hættu formlega við að ættleiða stúlkuna. Í apríl fengu þau gögn um 2ja ára strák sem þeim leist vel á en vegna þess hversu margir óvissuþættir voru í þeim óskuðu þau eftir viðbótarupplýsingum sem aldrei bárust. „Við þurftum því að hafna tveimur börnum. Það var gríðarlega erfitt,“ segir Guðfinnur þungur í bragði. En það lifnar yfir þeim þegar Aðalheiður rifjar upp símtalið örlagaríka um Arnar Ze.
Greindur með hjartagalla
„Það var 27. maí sem við fengum upplýsingar um rúmlega tveggja ára dreng sem var sagður með vægan hjartagalla, að hjartalokurnar leki örlítið. Okkur leist mjög vel á öll viðbótargögn og staðfestum að við vildum ættleiða hann,“ segir hún. Enn og aftur gekk allt hraðar fyrir sig en þegar þau sóttu Stefaníu Carol og í stað þess að fá boð um að fara til Kína um hálfu ári seinna, þegar öll gögn eru frágengin þar, fengu þau óvænt þær upplýsingar að þau þyrftu að koma eftir rúman mánuð. „Við auðvitað höfum okkar skuldbindingar, til að mynda í vinnu, en allir voru mjög skilningsríkir og einhvern veginn gekk þetta allt upp,“ segir hún.
Það er eins og Arnar Ze hafi skynjað að við værum að tala um hann því allt í einu heyrist lágvær grátur frá neðri hæðinni þar sem hann tók blundinn sinn. Guðfinnur fer niður og kemur stuttu seinna upp með soninn. Þrátt fyrir að hafa aðeins búið þarna í mánuð gerir hann sér vitanlega vel grein fyrir að ég er utanaðkomandi og horfir lengi stóreygður á mig. Hann reynir því næst að gera sig skiljanlegan á kínversku og pabbi hans svarar honum hlýlega á íslensku, og þó hvorugur hafi væntanlega hugmynd um hvað hinn er að segja fara þeir saman inn í eldhús og sækja vatn og seríós. Arnar Ze kann að segja mamma, pabbi og kaka, sem merkir Carol. Hann kann líka að segja kúka, banani og sitja.“
Vilja frekar fisk en pítsu
„Stefanía Carol kom með okkur út að sækja hann. Við höldum að það hafi hjálpað honum að tengjast okkur. Þau mynduðu strax náin tengsl,“ segir Aðalheiður. Þau fengu dagsplan Arnars Ze frá munaðarleysingjaheimilinu með upplýsingum um hvenær hann svaf og hvað hann borðaði. „Hann fékk mjólkurduft og grauta. Það er matur sem er ódýr og auðvelt að fæða marga með. Við keyptum mjólkurduft en hann vildi ekki sjá það og var mun hrifnari af drykkjarjógúrtinu sem við vorum með. Þau eru bæði mjög dugleg að borða og þau vilja alvöru mat. Þau eru hrifin af fiski og þó Stefanía Carol hafi fyrst bara viljað egg vill hún núna íslenskan mat. Við komumst ekkert upp með að hafa snarl í matinn. Þau eru ekki hrifin af brauði og þau vilja ekki pítsu. Slátur er í uppáhaldi og Arnar Ze bókstaflega hámar það í sig. Það er það besta sem hann fær,“ segir Guðfinnur.
Systkinunum lyndir vel þó þau rífist stundum um leikföngin, svona eins og gengur. „Um daginn hastaði ég aðeins á Stefaníu Carol og þá gerði Arnar Ze sig líklegan til að verja hana,“ segir Aðalheiður um samband þeirra. Arnar Ze situr enn hjá okkur og matar foreldra sína á seríósi. Ég rétti hendina að honum eins og til að biðja um seríós en hann bregst illa við og réttir handlegginn upp eins og hann sé að gera sig líklegan til að slá frá sér. Mamma hans ýtir handleggnum blíðlega niður og segir það arf frá munaðarleysingjaheimilinu að berjast fyrir sínu.
Undir allt búin
Fjölskyldan kom frá Kína þann 16. júlí og skömmu eftir heimkomuna fór Arnar Ze í læknisskoðun. „Þá átti að meta hjartagallann en það fannst enginn hjartagalli. Það virðist sem hann hafi læknað sig sjálfur,“ segir Aðalheiður um þessar ánægjulegu en óvæntu fregnir. „Maður hefur heyrt ýmsar sögur frá munaðarleysingjaheimilum í Kína og vissum ekki alveg hverju við áttum von á. Arnar Ze var síðan vel nærður, með fallegar tennur og þegar við sýndum honum greiðu vissi hann alveg hvað átti að gera við hana. En þetta getur verið mikið happadrætti,“ segir Aðalheiður.
Það eru miklar breytingar sem átt hafa sér stað hjá fjölskyldunni á undanförnum árum og þau hjónin segjast sannarlega ánægð með að hafa tekið þá ákvörðun að ættleiða börn. „Þetta er auðvitað bara stórkostlegt. Rétt eins og aðrir foreldrar sem eru að eignast börn þá erum við í skýjunum. Að eiga tvö heilbrigð börn er eins og að hafa fengið fimm rétta í lottóinu,“ segir Aðalheiður. Enn og aftur horfa þau brosandi hvort á annað og Guðfinnur bætir við: „Ég var alltaf að bíða eftir lottóvinningnum en ég held að hann sé kominn núna. Tvisvar!“
Þegar komið er að kveðjustund lætur Arnar Ze sér ekki nægja að segja „bæbæ“ við mig heldur bætir hann við með kínverskum hreim „Sjáumst!“. Og þegar ég held að hann geti ekki orðið meira krútt setur hann stút á munninn og mamma hans skýrir málið: „Hann vill kyssa þig.“ Aðalheiður og Guðfinnur einsettu sér að ala upp þessi börn og veita þeim betri lífsgæði en þau hefðu annars haft. Væri ég félagsráðgjafi myndi ég gefa þeim toppeinkunn eftir þennan stutta fund.
Erla Hlynsdóttir
erla@frettatiminn.is
Mt. Aðalheiður Jónsdóttir og Guðfinnur Kristmannsson ásamt þeim Stefaníu Carol, fimm ára, og Arnari Ze, tveggja ára.
Fylgdu okkur á Instagram