Fréttir

„Þetta er mjög mik­il saga og maður skynj­ar sterkt hversu mikið til­finn­inga­legt álag þetta hef­ur verið á lítið barn. Það hef­ur ekki verið auðvelt fyr­ir ís­lenska götu­barnið að horfa upp á fé­laga sína eiga allt sem þá dreymdi um sjálfa, meðan það átti ekk­ert. Ein­mana­leik­inn var al­gjör og eng­in völ á þess­ari skil­yrðis­lausu ást sem við þurf­um öll á að halda til að vaxa og þrosk­ast. Það er í raun ótrú­legt að Hasim hafi lifað þetta af. Al­gjört krafta­verk.“

Þetta seg­ir Þóra Krist­ín Ásgeirs­dótt­ir, höf­und­ur bók­ar­inn­ar Hasim – götustrák­ur í Kalkútta og Reykja­vík, sem kom út hjá JPV út­gáfu fyr­ir helg­ina. 

Ung­ur fékk Hasim Ægir Khan vind­inn í fangið. Sex ára gam­all var hann sett­ur al­einn upp í lest í Gömlu-Delhí og endaði sól­ar­hring síðar í Kalkútta þar sem eng­inn tók á móti hon­um og fólk talaði fram­andi tungu­mál. Næstu árin var hann um­komu­laus og einn í heim­in­um. Sum­ir voru hon­um góðir en hann varð líka fyr­ir of­beldi og kyn­ferðis­legu of­beldi að því er fram kem­ur í kynn­ingu JPV út­gáfu.

Tólf ára var Hasim send­ur yfir hálf­an hnött­inn, úr hit­an­um og mannþröng­inni í Kalkútta í snjó­inn og fá­mennið í Þor­láks­höfn; úr ör­birgð í alls­nægt­ir. Allt í einu átti hann for­eldra og systkini – en eng­inn skildi hann og hann skildi eng­an. Og ári síðar var hann aft­ur einn. Beisk­ur, sár, ráðvillt­ur og rót­laus. Rænd­ur tungu­máli sínu og menn­ingu. Ætt­leiðing­in hafði gengið til baka; fólkið treysti sér ekki til að ala hann upp. Eft­ir það lenti Hasim milli stafs og hurðar í kerf­inu á Íslandi og lifði lífi sem eng­inn maður get­ur óskað sér eða yfir höfuð skilið – án þess að hafa verið þar sjálf­ur. Um tíma leigði hann her­bergi með um­renn­ing­um í miðbæ Reykja­vík­ur. Enn á grunn­skóla­aldri.

Til­finn­inga­lega þungt

Hasim fimmtán ára á rauðakross­heim­il­inu.

„Það er al­veg rétt, líf mitt hef­ur ekki verið auðvelt,“ byrj­ar Hasim á ljóm­andi góðri ís­lensku. „Það var erfitt að vera ung­ling­ur á Íslandi og til­finn­inga­lega þungt að eiga eng­an að, þannig lagað, og geta ekki talað við nokk­urn mann um það sem ég hafði alla tíð byrgt inni í mér.“

Hann kveðst hafa kynnst mörgu góðu fólki á þess­um tíma en eng­inn komst inn fyr­ir brynj­una. Hasim treysti ekki nokkr­um manni. „Ég hafði heyrt um Hasim og langaði að kynn­ast hon­um; saga hans vakti áhuga minn,“ rifjar Þóra Krist­ín upp. „Hann langaði að segja mér sögu sína og fljót­lega kom upp sú hug­mynd að skrifa ung­linga­bók um líf hans. Hasim var hins veg­ar ofboðslega sært og reitt barn á þess­um tíma; eig­in­lega eins og eld­s­pú­andi dreki, þannig að ég tók bók­ar­skrif­in út af borðinu. Þau yrðu að bíða betri tíma, þegar fjar­lægðin væri orðin meiri. Þess­ar raun­ir voru ein­fald­lega of ná­lægt okk­ur í tíma til að for­svar­an­legt væri að rifja sög­una upp. Hasim var eitt stórt gapandi sár.“

Hasim er sam­mála þessu mati. „Ég var alls ekki til­bú­inn á þess­um tíma og er mjög feg­inn að ekki varð af þessu. Sú saga hefði orðið allt öðru­vísi en sú sem ligg­ur fyr­ir í dag. Það var nógu sárt og erfitt að rifja þetta allt sam­an upp núna, þegar ég bý að mun meiri þroska. Í bók­inni er allt ferðalagið, frá vöggu og fram á þenn­an dag.“

Upp­söfnuð reiði

Eft­ir á að hyggja kveðst Hasim hafa haft litla sem enga stjórn á lífi sínu sem ung­ling­ur. „Reiðin var upp­söfnuð. Ég var brot­inn þegar ég kom hingað og ekki bætti úr skák að fjöl­skyld­an sem tók mig að sér hafnaði mér; setti mig út á götu. Ég þekkti svo sem hvernig það var að vera á göt­unni en Ind­land og Ísland eru hins veg­ar eins og svart og hvítt. Í því sam­bandi eru veðurfarið og menn­ing­in bara byrj­un­in. Það var vissu­lega erfitt að vera á göt­unni á Indlandi en þar voru samt fjöl­mörg önn­ur börn í sömu stöðu og ég. Hérna á Íslandi skar ég mig úr. Öll önn­ur börn áttu fjöl­skyldu og sam­astað. Fyr­ir vikið var mun erfiðara að vera á göt­unni hér en á Indlandi og höfn­un­in ennþá meiri. Oft hafði mér liðið illa en aldrei eins og á þess­um tíma. Ég var gjör­sam­lega um­komu­laus. Hafði eng­an til að tala við þegar mér leið illa og eng­an til að gleðjast með mér þegar vel gekk. Eru það ekki sjálf­sögð mann­rétt­indi?“

Það tók Hasim þrjú ár að ná tök­um á ís­lensk­unni en hann fékk meðal ann­ars hjálp frá Náms­flokk­um Reykja­vík­ur. „Það var gott fólk,“ seg­ir hann með áherslu. „Auk þess að kenna mér ís­lensku var alltaf eitt­hvað gott að borða þar en ég var alltaf svang­ur og ofboðslega horaður. Eitt­hvað annað en núna.“

Hann hlær.

Hver er ég?

„Ég var ennþá reiður út í um­hverfi mitt og lær­dóm­ur­inn hjálpaði mér; gaf mér til­gang. Grund­vall­ar­spurn­ing­ar brunnu á mér: Hver er ég og hvar á ég að vera? Ég þekkti ekki mitt eigið sjálf. Ég var öðru­vísi en önn­ur börn í út­liti og var reglu­lega spurður hvaðan ég væri. Því gat ég ekki svarað. Það var sárt.“

– Varstu erfiður?

„Svaraði ég þessu neit­andi væri ég að skrökva. Ég var erfiður; vand­ræðaungling­ur, eins og það er kallað. Ég geri mér fulla grein fyr­ir því. Ég gerði ým­is­legt sem ég hefði ekki átt að gera og sé eft­ir því í dag. Ég hafnaði fólki, eins og fólk hafnaði mér. Ég kunni ekk­ert annað.“
Þóra Krist­ín seg­ir mik­il­vægt að skoða málið í sam­hengi. „Hasim var bara tólf ára þegar hann kom til Íslands, hafði upp­lifað ótrú­lega margt og mætt gríðarleg­um áskor­un­um á stuttri ævi. Hann hafði farið mik­ils á mis til­finn­inga­lega. Þegar hann kom hingað þurfti hann að læra allt upp á nýtt; tungu­málið, að borða, klæða sig og svo fram­veg­is. Auk þess sem veðurfarið var hon­um fram­andi. Þetta gat ekki verið ólík­ara þeim heimi sem Hasim hafði kynnst. Erfiðleik­arn­ir stig­mögnuðust og svo fór allt í háa­loft.“

Viðtalið við Hasim Ægi og Þóru Krist­ínu má lesa í heild í Sunnu­dags­blaði Morg­un­blaðsins sem kem­ur út á morg­un. 

mbl.is - Barnið sem eng­inn vildi